آمارها نشان می‌دهد در سال 1392 نیز در ادامه روند سال‌های پیشین، خانوارهای شهری کشور با دو پدیده مواجه بوده‌اند: «کاهش نسبت افراد شاغل» و «افزایش سن متوسط خانوارها».
روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: آمارها نشان می‌دهد در سال 1392 نیز در ادامه روند سال‌های پیشین، خانوارهای شهری کشور با دو پدیده مواجه بوده‌اند: «کاهش نسبت افراد شاغل» و «افزایش سن متوسط خانوارها».افزایش شدید درصد خانوارهای بدون فرد شاغل
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از آمارهای مندرج در گزارش جدید بانک مرکزی که برخی شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی خانوارها در سال گذشته را مشخص کرده است، نشان می‌دهد در سال گذشته حدود 24 درصد از خانوارهای شهری کشور بدون حتی یک فرد شاغل بوده‌اند یا به بیان دیگر، از هر چهار خانوار شهری ایرانی یکی از آنها «نان‌آور» نداشته است.
این نسبت در سال 1376، حدود 12 درصد ودر سال 1384، حدود 15 درصد بود. همچنین، بررسی این آمارها نشان می‌دهد روند تغییرات سنی جامعه ایرانی، در سال گذشته نیز ادامه داشته است؛ به‌طوری‌که سهم افراد با کمتر از 40 سال سن از کل اعضای خانوارهای شهری، از 56 درصد در سال 1391 به 55 درصد در سال گذشته کاسته شده است.
این در حالی است که در سال 1371، نزدیک به 80 درصد از جامعه شهری کشور کمتر از 40 سال سن داشتند. علاوه‌بر این، بررسی این آمارها نشان می‌دهد با پایان یافتن دهه نود، جامعه ایرانی برای نخستین بار وارد دوره‌ای می‌شود که سن غالب در بین اعضای آن، سن 40 تا 50 سال باشد.
افزایش خانوارهای بدون نان‌آور
در سال گذشته در مقایسه با سال 1391، درصد بیشتری از خانوارهای شهری کشور «بدون فرد شاغل» بوده‌اند. بر اساس گزارش‌های بودجه خانوار، این نسبت از رقم 3/23 درصدی در سال 1391 به رقم 24 درصدی در سال 1392 افزایش یافته است. در مقابل، سهم «خانوارهای دارای یک نفر شاغل» از 5/57 درصد به 57 درصد کاهش یافته و میزان «خانوارهای دارای دو نفر شاغل» نیز از 8/15 درصد به 5/15 درصد نزول کرده است.
نسبت 24 درصدی خانوارهای بدون فرد شاغل در شهرهای کشور در سال گذشته در حالی است که در سال 1371، تنها 10 درصد از کل خانوارهای شهری کشور بدون حتی یک فرد شاغل بوده‌اند. به‌عبارت دیگر، 22 سال پیش از هر 10 خانوار ایرانی یکی از آنها بود که در آن هیچ فردی دارای شغل نبود؛ در حالی که در سال گذشته، تقریبا از هر 4 خانوار شهری یکی از آنها چنین شرایطی را داشته است.
افزایش درصد خانوارهای بدون شغل به 24 درصد در سال گذشته، با کاهش همزمان در خانوارهای با یک نفر و دو نفر شاغل همراه شده است که درصد گروه اول، از 5/57 به 50 و درصد گروه دوم از 8/15 به 15 کاسته شده است، درصد خانوارهای دارای سه نفر شاغل و بیشترنیز به 5/3 درصد در سال گذشته رسیده است.
البته اینکه یک خانوار فرد شاغلی نداشته باشد، به خودی خود موضوعی مثبت یا منفی نیست و بستگی به شرایط مالی آنها دارد؛ یعنی ممکن است در برخی از موارد، نیاز به اشتغال احساس نشود و حتی فرد به دنبال شغل نباشد که جزو جمعیت فعال دسته‌بندی شود. در نتیجه، این فرد را «بیکار» نیز نمی‌توان نامید.
با این حال، آمارهای ارائه‌شده نشان می‌دهد برای اغلب این خانوارهای بدون شاغل، وضع به همین صورتی که تصور می‌شود، نیست؛ به‌طوری‌که متوسط «درآمدهای پولی» این گروه از خانوارها در سال گذشته حدود 12 میلیون و 500 هزار نفر بوده است که 11 میلیون و 600 هزار تومان از آن هم در رده «درآمدهای غیرمتفرقه» آمده است که نشان می‌دهد در آمارگیری، منشا این درآمد قابل شناسایی نبوده است. درحالی که متوسط درآمد پولی کل خانوارها، معادل 19 میلیون و 200 هزار تومان در سال گذشته بوده است.
همچنین، خانوارهای بدون فرد شاغل کمترین «بعد خانوار» را در بین گروه‌های مورد بررسی داشته‌اند و تعداد متوسط اعضای این خانوارها 66/2 نفر بوده است؛ در حالی که این شاخص برای کل خانوارها به میزان 47/3 درصد در سال گذشته گزارش شده است. آمار این گزارش نشان می‌دهد در بین خانوارهای مورد بررسی، فقط1/26 درصد از مردان و تنها 5/4 درصد از زنان، «شاغل» بوده‌اند.
